TGAU Daearyddiaeth - Dysgu o 2025

Bydd y cymhwyster TGAU Daearyddiaeth yn cefnogi'r Cwricwlwm i Gymru drwy wneud hyn:

• Cefnogi'r datganiadau o'r hyn sy'n bwysig, gan roi cyfle i'r dysgwyr:
  • feithrin dealltwriaeth ddyfnach o'r cysyniadau sy'n sail i'r dyniaethau, a sut i'w cymhwyso mewn cyd-destunau lleol, cenedlaethol a byd-eang
  • bod o gymorth i ddysgwyr gasglu, cyfiawnhau, cyflwyno, dadansoddi a gwerthuso ystod o dystiolaeth
  • archwilio sut a pham y gall dehongliadau wahaniaethu, ac wrth ddatblygu dealltwriaeth feirniadol o ystod o ddehongliadau a ffyrdd o gyfleu elfennau a gasglwyd o amrywiaeth o dystiolaeth
  • profi rhyfeddod y byd naturiol
  • deall a gwerthfawrogi sut a pham mae lleoedd, tirwedd ac amgylchedd yn newid, yn lleol, yng Nghymru yn ogystal ag yn fyd-eang
  • datblygu dealltwriaeth o sut y gall gweithredoedd dynol yn y gorffennol a’r presennol effeithio ar y berthynas rhwng y byd naturiol a phobl
  • dwysáu ymwybyddiaeth dysgwyr o’r modd y mae’r gweithredoedd hyn yn dylanwadu ar gynaliadwyedd ein byd yn y dyfodol a’r newid yn yr hinsawdd
  • gwerthfawrogi sut mae esblygiad lleoedd, cymunedau a chymdeithasau yn cael ei sbarduno gan y rhyngweithio sydd rhwng ystod o ffactorau, gan gynnwys prosesau amgylcheddol, economaidd, cymdeithasol, gwleidyddol a diwylliannol, ynghyd â gweithredoedd pobl
  • meithrin dealltwriaeth o'u cyfrifoldebau fel dinasyddion Cymru a'r byd rhyng-gysylltiedig ehangach.
  • annog dysgwyr i ddatblygu fel dinasyddion byd-eang hunanymwybodol, gwybodus, moesegol sy'n myfyrio'n feirniadol ar eu credoau, gwerthoedd a'u hagweddau eu hunain ac eraill

• Cefnogi'r egwyddorion cynnydd drwy annog dysgwyr i:
  • ofyn cwestiynau ymholi cynyddol soffistigedig
  • dangos mwy o annibyniaeth wrth ddod o hyd i wybodaeth addas, gan wneud rhagfynegiadau a damcaniaethau gwybodus, a gwneud penderfyniadau
  • cynyddu eu gwybodaeth a chysyniadau sylfaenol eang a dwfn
  • meithrin dealltwriaeth ohonyn nhw eu hunain yn y byd
  • dangos y gallu i weithio gyda nifer cynyddol o ffynonellau gwybodaeth fwyfwy soffistigedig, a dealltwriaeth gynyddol o ffyrdd o ymdrin â hanesion anghyson neu sy'n gwrthdaro
  • dangos gallu cynyddol i drosglwyddo sgiliau a gwybodaeth bresennol i gyd-destunau sy'n newydd ac yn gynyddol anghyfarwydd.

• Cefnogi'r ystyriaethau pwnc-benodol ar gyfer Daearyddiaeth drwy:
  • gynnig cyfleoedd i ddeall ac ymchwilio tirweddau ffisegol a dynol, a chyd-destun ar gyfer achosion a chanlyniadau rhyngberthnasoedd a rhyngddibyniaeth ffisegol a dynol sy’n nodweddu ein byd modern
  • cynnig cyfleoedd i ddeall ac ymchwilio materion daearyddol allweddol
  • darparu sgiliau i’r dysgwyr gwestiynu, defnyddio a dadansoddi mapiau, delweddau a systemau gwybodaeth ddaearyddol
  • darparu sgiliau daearyddol i’r dysgwyr ffurfio cwestiynau ymchwil, ac i gasglu, trin a chyflwyno data fel eu bod yn gallu gwerthuso a meddwl yn feirniadol am broblemau a materion
  • darparu amrywiaeth o gyfleoedd i ddysgu yn yr awyr agored, drwy gyfrwng gwaith maes a'r ystafell ddosbarth yn yr awyr agored, ac i brofi a myfyrio ar ryfeddod y byd naturiol mewn amrywiaeth o amgylcheddau ffisegol, dynol a hanesyddol.

Bydd y cymhwyster TGAU Daearyddiaeth yn seiliedig ar y cysyniadau daearyddol canlynol hefyd sydd wedi'u rhestru yn adran 6.1 o'r Meini Prawf Cymeradwyo cyhoeddedig:

• lle a gofod
• graddfa
• proses
• parhad a newid
• rhyngberthnasoedd
• amrywiaeth
• amgylchedd

Mae pob un o'r cysyniadau hyn wedi'i fapio i'r cysyniadau a nodwyd yng nghanllawiau 'dylunio eich cwricwlwm' Llywodraeth Cymru yn ogystal â'r datganiadau o'r hyn sy'n bwysig a chamau cynnydd y Dyniaethau.  Maen nhw wedi'u mapio hefyd i gysyniadau'r Gymdeithas Ddaearyddol.